การเลือกตั้งผ่านมาหลายครั้งจนมาถึงการเลือกตั้ง 2566 แต่วิธีการละคะแนนเลือกตั้งที่เราใช้ก็ยังคงเป็น การเลือกตั้งแบบใช้ปากกากาลงบนกระดาษเหมือนเดิม ไม่ว่าเทคโนโลยีจะก้าวหน้าไปแค่ไหน แต่วิธีการเลือกตั้งก็ยังเป็นเหมือนเดิม จนหลายๆคนตั้งคำถามว่า เป็นไปได้มั้ยที่เราจะนำเทคโนโลยีมาใช้กับการเลือกตั้งหรือที่เรียกว่า การเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Voting)
การเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Voting) คืออะไร?
การเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Voting) แตกต่างจากการเลือกตั้งแบบใช้กระดาษแบบดั้งเดิมตรงที่ เราจะใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการลงคะแนนเสียงและนับคะแนน ระบบการลงคะแนนอิเล็กทรอนิกส์อาจรวมถึงหน้าจอสัมผัสหรือปุ่มกด บัตรลงคะแนนกระดาษที่สแกนและบันทึกด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ หรือระบบการลงคะแนนออนไลน์ทางไกล
ข้อดีของการเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์
ระบบการเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือ E-Voting มีข้อดีหลายประการ เช่น การนับคะแนน และรวมผลคะแนนรวดเร็ว มีความแม่นยำ ลดค่าใช้จ่าย และในบางกรณียังสามารถลงคะแนนเสียงจากระยะไกลได้ด้วย
ข้อเสีย และความเสี่ยงของการเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์
อย่างไรก็ตาม ก็ยังทีเรื่องที่ท้าทายอีกมากสำหรับการเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Voting) เช่น ความกังวลด้านความปลอดภัย การขาดความโปร่งใส ความล้มเหลวทางเทคนิค ความยากลำบากในการตรวจสอบผู้มีสิทธิเลือกตั้ง การแอกหรือการโกงคะแนน และสิ่งสำคัญคือความรู้ความเข้าใจของผู้มาลงคะแนน
ประเภทของระบบลงคะแนนของการเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์
ระบบการลงคะแนนทางอิเล็กทรอนิกส์ที่พบมากที่สุดบางประเภท ได้แก่ :
1. ระบบบัตรลงคะแนนกระดาษแบบสแกนด้วยแสง หรือ Optical scan paper ballot systems
ผู้ลงคะแนนเสียงจะทำเครื่องหมายคะแนนโดยกรอกข้อมูลลงในบัตรลงคะแนน แล้วบัตรลงคะแนนนั้นจะถูกสแกนที่หน่วยเลือกตั้งหรือที่ส่วนกลาง
ภาพ www.researchgate.net อัพโหลดโดย Haydar Imad Mohammed
2. ระบบบันทึกอิเล็กทรอนิกส์โดยตรง หรือ Direct recording electronic (DRE)
ระบบนี้จะใช้คอมพิวเตอร์บันทึกคะแนนเสียงโดยตรง ผู้ลงคะแนนจะลงคะแนนผ่านหน้าจอสัมผัส แป้นหมุน หรือปุ่มกลไก การลงคะแนนจะถูกจัดเก็บในฮาร์ดไดรฟ์ ระบบ DRE บางระบบยังติดตั้งเครื่องพิมพ์ Voter-Verified Paper Audit Trail (VVPAT) ซึ่งจะบันทึกคะแนนลงกระดาษสำหรับการการตรวจสอบหรือนับใหม่
ภาพ tribune.com.pk
3. อุปกรณ์และระบบทำเครื่องหมายบัตรลงคะแนน หรือ Ballot-marking devices and systems (BMDs)
ผู้ลงคะแนนจะลงคะแนนผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์เช่นจอภาพ แล้วเครื่องจะพิมพ์บัตรลงคะแนนออกมาโดยไม่ได้เก็บข้อมูลลงไปในตัวเครื่อง
ภาพ edition.cnn.com
การเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ในต่างประเทศ
ปัจจุบันมีเพียง 19% (34 จาก 178 ประเทศที่รวมอยู่ในฐานข้อมูล) เท่านั้นที่ใช้การเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ในระดับชาติ หรือระดับท้องถิ่น และ 15% มีการศึกษาหรือทดสอบความเป็นไปได้เกี่ยวกับความเป็นไปได้ในการใช้ E-Voting ในการเลือกตั้งในอนาคต อย่างไรก็ตามต้องสังเกตว่ามี 6% (11 ประเทศ) ที่การลงคะแนนทางอิเล็กทรอนิกส์ถูกยกเลิก และสาเหตุหลักประการหนึ่งคือความกังวลเกี่ยวกับความโปร่งใสของการลงคะแนนเสียง
การเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ในประเทศต่างๆ
ภาพ idea.int
ประเทศหนึ่งที่่น่าจะเป็นตัวอย่างที่ของการเลือกตั้งอิเล็กทรอนิกส์คืออินเดีย เพราะเป็นประเทศที่มีประชากรผมหาศาล แต่อินเดียกลับนำระบบการลงคะแนนแบบอิเล็กทรอนิกส์มาใช้ตั้งแต่ปี 2525 ในการเลือกตั้งซ่อมระดับท้องถิ่น ต่อจากนั้น ได้นำมาใช้กับการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในราชสถาน และกรุงเดลี ก่อนที่จะใช้กับสมาชิกสภาล่างทั้งหมดในปี 2547 และ ในปี 2562 ทาง กกต. อินเดียยังได้ใช้เครื่องลงคะแนนแบบอิเล็กทรอนิกส์กับการเลือกตั้งทั่วไปซึ่งขึ้นชื่อว่าเป็นการเลือกตั้งที่ใหญ่สุดในโลก พร้อมกับการสร้างสถิติไม่มีบัตรเสียแม้แต่ใบเดียว
เจ้าหน้าที่กำลังสอนประชาชนใช้เครื่อง EVM และเครื่อง Voter Verified Paper Audit Trial (VVPAT) ที่ค่ายในเมือง Guwahati เมื่อวันที่ 13 เมษายน 2019
ภาพ deccanherald.com
การเลือกตั้งออนไลน์ (I-Voting)
ขณะที่เลือกตั้ง 66 ของเรายังใช้ปากกากับกระดาษ และการเลือกตั้งอิเล็กทรอนิกส์ยังไม่เห็นอนาคต แต่ในปี 2562 เอสโตเนียเป็นประเทศแรกของโลกที่ใช้การเลือกตั้งออนไลน์ (I-Voting) การเลือกตั้งระบบนี้ ผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งสามารถล็อคอินผ่าน ID-card หรือ Mobile-ID จากทุกมุมโลก ทุกที่ทุกเวลา และสิ่งที่น่าสนใจยิ่งกว่าคือ การเปิดโอกาสให้ผู้ใช้สิทธิ์สามารถเปลี่ยนแปลงผลโหวตของตัวเองได้แบบไม่จำกัดจำนวนครั้งจนกว่าจะถึงเวลาปิดหีบเลือกตั้ง นอกจากนี้ผู้ใช้งานยังสามารถตรวจสอบการส่งผลโหวตกับเจ้าหน้าที่ได้โดยตรงผ่านแอปพลิเคชัน ทำให้มั่นใจได้ว่า คะแนนเสียงจะเข้าไปยังระบบได้อย่างถูกต้อง
ภาพ nia.or.th
การเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์กับ Blockchain
นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงการนำเทคโนโลยร Blockchain เข้ามาช่วยในระบบลงคะแนนอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อแก้ปัญหาเรื่องความโปรงใส ด้วยการเก็บผลการโหวตกระจายไปในแต่ละ Node ของผู้ที่โหวต ดังนั้นถ้าข้อมูลถูกแก้ไขก็จะสามารถทราบได้ว่าข้อมูลใน Node ได้ถูกแก้ไขอย่างผิดปกติ ต่างจากวิธีการแบบดั้งเดิมที่เป็นการเก็บผลโหวตไว้ในที่เดียวซึ่งหากถูกแก้ไขไปแล้วก็จะตรวจสอบได้ยาก
การเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ในประเทศไทย
ในปี 2545 คณะกรรมการการเลือกตั้ง ชุดที่ 2 มีมติให้สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง จัดทำบันทึกข้อตกลงกับบริษัทวิทยุการบินแห่งประเทศไทย จำกัด ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงคมนาคม ดำเนินการศึกษาวิจัยพัฒนาและจัดสร้างเครื่องลงคะแนนอิเล็กทรอนิกส์จนในปี 2645-2546 ก็มีการศึกษาเครื่องลงคะแนนเลือกตั้งต้นแบบ รุ่นที่ 1 และรุ่นที่ 2 และจัดสร้าง จำนวน 1 ชุด
ภาพ ect.go.th
ภาพ ect.go.th
ในปี 2547 ก็ได้มีการศึกษาและจัดสร้างเครื่องลงคะแนนเลือกตั้งต้นแบบ รุ่นที่ 3 จำนวน 100 ชุด โดยเครื่องลงคะแนนเลือกตั้งต้นแบบ รุ่นที่ 3 ได้ใช้ในการสาธิตและประชาสัมพันธ์ ให้ประชาชน นักเรียน นักศึกษา ทดลองใช้มาเป็นเวลาเกือบ 10 ปี ใน 77 จังหวัดทั่วประเทศ
ภาพ ect.go.th
ต่อมาในปี 2555 มีการศึกษาและจัดสร้างเครื่องลงคะแนนเลือกตั้งต้นแบบ รุ่นที่ 4 จำนวน 200 ชุด
ภาพ ect.go.th
และเครื่องรุ่นนี้ ถูกนำมาใช้งานจริงในระดับท้องถิ่น เช่น ในวันที่ 24 ธันวาคม 2562 เหล่ากาชาดจังหวัดพัทลุงใช้การลงคะแนนด้วยเครื่องลงคะแนนอิเล็กทรอนิกส์เลือกสำหรับเลือกคณะกรรมการเหล่ากาชาดจังหวัดพัทลุง
ภาพ ect.go.th
เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2561 ที่ห้องประชุมองค์การบริหารส่วนตำบลฉลุง นายชนะ ยากะจิ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลฉลุง พร้อมสมาชิกสภา เจ้าหน้าที่ องค์การบริหารส่วนตำบลฉลุง เข้าร่วมศึกษาวิธีการลงคะแนนการเลือกตั้งโดยการลงคะแนนผ่านเครื่องลงคะแนนอิเล็กทรอนิกส์ จากเจ้าหน้าที่สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำจังหวัดสตูล โดยนางนิตยา บุญรัตน์ หัวหน้ากลุ่มงานจัดการเลือกตั้ง และนายทัศชัย โสสนุ้ย พนักงานเลือกตั้งชำนาญงาน เป็นผู้ให้ความรู้ความเข้าใจและสาธิตวิธีการใช้งาน สำหรับเครื่องลงคะแนนอิเล็กทรอนิกส์ ถือเป็นนวัตกรรมใหม่ในการเลือกตั้งต้นแบบ รุ่นที่ 4
บทสรุปการเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Voting)
ถึงการเลือกตั้ง 2566 จะยังคงใช้ปากกาและกระดาษ และการเลือกตั้งอิเล็กทรอลิกส์ยังมีปัญหาเรื่องความโปร่งใส แต่การลงคะแนนทางอิเล็กทรอนิกส์ก็เป็นเทคโนโลยีที่มีแนวโน้มว่าจะมีศักยภาพ แม้ว่าการลงคะแนนทางอิเล็กทรอนิกส์มีข้อดีหลายประการ แต่ก็มีหลายด้านที่ต้องกังวลโดยเฉพาะอย่างยิ่งความโปร่งใส อย่างไรก็ตาม การเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ ก็เป็นวิธีการเลือกตั้งแบบหนึ่งที่เราต้องศึกษาเอาไว้ เพื่อการเลือกตั้งที่มีประสิทธิภาพในอนาคต
อ้างอิง
cover www.ect.go.th/
อ่านบทความและข่าวอื่นๆเพิ่มเติมได้ที่ it24hrs.com
การเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Voting)
อย่าลืมกดติดตามอัพเดตข่าวสาร ทิปเทคนิคดีๆกันนะคะ Please follow us
Youtube it24hrs
Twitter it24hrs
Tiktok it24hrs
facebook it24hrs