อุตสาหกรรมโทรคมนาคมและสื่อในปี 2018 จะมีการเปลี่ยนผ่านสู่การสร้างคุณค่าในรูปแบบใหม่ ด้วยการขับเคลื่อนของ IoT platform, Big Data และ AI ซึ่งจะทำให้เกิดการสร้างข้อมูลอย่างก้าวกระโดดอย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน โดย Gartner ได้คาดการณ์ไว้ว่าในปี 2018 จะมีอุปกรณ์ IoT เชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตถึง 8.4 พันล้านชิ้น ซึ่งถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นของ IoT เท่านั้น และจากการคาดการณ์ของ GSMA เปิดเผยว่า ในปี 2018 นี้จะมีจำนวน mobile subscribers ทั้งโลกกว่า 5.3 พันล้าน (ประมาณ 70% ของประชากรโลก) และด้วยการเชื่อมต่ออย่างหนาแน่น (hyperconnected) จะทำให้เกิดการพลิกผัน (disruption) ในธุรกิจต่างๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็น โทรคมนาคม, สื่อ, บันเทิง, ค้าปลีก, การเงินการธนาคาร, ประกันภัย, โลจิสติกส์, healthcare และพลังงาน จากนี้ไปอย่างต่อเนื่อง
ซึ่งการเชื่อมต่อ IoT ดังกล่าวจะทำให้เกิดบริการ location-based services และ sensors-based analytics ผ่าน smartphone ที่แปลกใหม่กว่าที่เคยมีมาทั้งหมดในอดีต การเชื่อมต่อ smartphone กับโดรนใน application ที่หลากหลายจะเกิดขึ้นอย่างก้าวกระโดดในปี 2018 เช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นด้านการถ่ายทอดสดจากบุคคลทั่วไป, การผลิตสื่อรูปแบบใหม่ด้วยการ broadcast บน social media, การขนส่ง, การรักษาความปลอดภัย และอื่นๆ อีกมากมาย
การสร้างข้อมูลอย่างก้าวกระโดดดังกล่าวเป็นตัวผลักดันทำให้มีการเร่งนำเอาเทคโนโลยี 5G ออกสู่ตลาดเร็วขึ้นกว่าที่วางแผนไว้ ทั้งนี้เนื่องจากมาตรฐาน 5G ได้ถูกกำหนดขึ้นเพื่อสนับสนุนการเชื่อมต่ออุปกรณ์ IoT และ Robotics และเมื่อการรับส่งข้อมูลรวดเร็วขึ้นจนเกิดข้อมูลมหาศาล จึงทำให้ธุรกิจรูปแบบใหม่ที่เป็นธุรกิจเกี่ยวกับการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data Analytics) เฟื่องฟูขึ้นบนโครงข่ายโทรศัพท์เคลื่อนที่ 4G/5G และบน IoT platform โดยในปี 2018 เป็นต้นไปจะมีการลงทุนในธุรกิจ Big Data Analytics มากขึ้นอย่างเด่นชัดจากบริษัท OTT platform ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น social media, e-commerce และ search engine เป็นต้น โดย Forrester คาดการณ์ว่า องค์กรกว่า 50% จะเปิดรับการใช้ public cloud เพื่อการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data Analytics) ซึ่งจะทำให้ traffic บนโครงข่ายโทรศัพท์เคลื่อนที่ถูกใช้โดยองค์กรสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
รวมไปถึงการเกิดขึ้นของบริษัทแนว startup ที่ต้องใช้ขีดความสามารถของ 4G/5G smartphone ในการดำเนินธุรกิจ platform รูปแบบใหม่ด้วยการเริ่มผนวกเทคโนโลยี Blockchain เข้ากับ business model โดย Gartner คาดการณ์ว่าการทำธุรกรรมทางการเงินจะทำบน Blockchain ถึง 20% ภายในปี 2020 อีกทั้ง GSMA ได้เปิดเผยผลการวิเคราะห์ใน The Mobile Economy 2017 ว่า ผู้ประกอบกิจการโทรศัพท์เคลื่อนที่ (Mobile operators) จะมีการพัฒนา business model ใหม่ในรูปแบบการให้บริการ platform ที่หลากหลายขึ้นและเปิดรับการสร้างรายได้ใหม่ (new revenue streams) ซึ่งจะทำให้ในปี 2018 เกิดนวัตกรรมการให้บริการใหม่ๆ ในรูปแบบ platform ซึ่งจะทำให้เกิดนวัตกรรมการให้บริการบน smartphone มากมายด้วยการลงทุนที่ต่ำ แต่อย่างไรก็ตามอัตราการเติบโตของผลกำไรก็ยังคงเป็นแรงกดดันแก่ mobile operators อย่างมากต่อไป เพราะ mobile operators ต้องต่อสู้แย่งชิงรายได้กับ OTT providers อย่างหนักหน่วงที่สุด
ในปี 2018 นี้ จะเป็นปีที่ชัดเจนอย่างมากของการหลอมรวม (Convergence) ระหว่างอุตสาหกรรมสื่อและโทรคมนาคมเข้าด้วยกันอย่างกลมกลืน จนจะทำให้เราไม่สามารถแยกแยะทั้งสองอุตสาหกรรมออกจากกันได้ นั่นหมายความว่า ผู้ประกอบกิจการโทรคมนาคมและวิทยุโทรทัศน์แบบดั้งเดิมและสื่อรูปแบบกระดาษจะถูกสื่อรูปแบบใหม่บน OTT platform เข้าไปเปลี่ยนพฤติกรรมผู้บริโภค โดยจะทำให้พวกเขาไม่มีเวลาหันไปใช้งานและเสพสื่อแบบดั้งเดิมอีกเลย ทั้งนี้เพราะสื่อรูปแบบใหม่บน OTT platform โดยเฉพาะอย่างยิ่ง social media จะมีวิธีการสื่อสารรูปแบบใหม่ๆ และสร้างความสนใจให้กับผู้บริโภค (audience attention) ที่แยบยลอย่างมากด้วยการใช้เครื่องมือ social analytics ภายใต้การขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) จนทำให้สามารถส่ง content เฉพาะบุคคล (content personalization) ได้อย่างมีประสิทธิภาพและชาญฉลาดอย่างที่ไม่เคยมีสื่อรูปแบบเดิมๆ ทำได้มาก่อน ซึ่งเป็นที่แน่ชัดอย่างมากว่า OTT providers ต่างๆ จะเกิดขึ้นและพัฒนาขึ้นอย่างมากในปี 2018 และปีนี้เองจะเป็นปีที่เกิดการ disruption ในอุตสาหกรรมสื่อและบันเทิงรูปแบบเดิมๆ อย่างหนักที่สุด
การหลอมรวมเทคโนโลยีที่เป็นกุญแจสำคัญในการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจดิจิทัลอย่างแท้จริงกำลังเกิดขึ้นอย่างชัดเจนในปี 2018 นี้เป็นต้นไป คือ การหลอมรวมระหว่าง Blockchain ที่เป็นแพลตฟอร์มพื้นฐานของการทำธุรกรรมของเงินเสมือน (virtual currency) ที่กำลังเชื่อมโยงหลอมรวมกับเทคโนโลยี 4G/5G smartphone โดยที่จะเริ่มมีผู้คนจำนวนมากเข้ามาแสวงหาอาชีพรูปแบบใหม่ที่เกี่ยวข้องกับเงินเสมือน (virtual currency) เช่น Bitcoin และ Ethereum เป็นต้น จนจะเกิดกระแสในการพลิกผันรูปแบบการให้บริการทางการเงินการธนาคารอย่างเด่นชัด
ในส่วนของหน่วยงานกำกับดูแล (regulators) ทั้งในอุตสาหกรรมสื่อและโทรคมนาคม, การเงินการธนาคาร และประกันภัย รวมไปจนถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการเก็บภาษีและรายได้ให้รัฐ จะได้รับแรงกดดันจากการเปลี่ยนแปลงนี้เป็นอย่างมาก เพราะหน่วยงานกำกับดูแลต่างๆ เหล่านั้นจะไม่สามารถกำกับดูแลอุตสาหกรรมที่ตนเองดูแลอยู่ได้แบบเดิม เพราะรูปแบบการประกอบธุรกิจรูปแบบเดิมๆ จะถูกพลิกผัน (disruption) อย่างหนักมากในปี 2018 ซึ่งจะเป็นปีที่หน่วยงานกำกับดูแลต้องทำงานอย่างท้าทายยิ่ง
ปี 2018 จึงเป็นปีแห่งการเริ่มต้นของการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัล (Digital Transformation) อย่างแท้จริง และเป็นปีที่ประเทศไทยจะได้เห็นการปรากฏตัวของเศรษฐกิจดิจิทัล (Digital Economy) ที่มีรูปแบบที่ไม่ขึ้นอยู่กับศูนย์กลาง (Decentralized) มากขึ้นเป็นลำดับ ที่หลายคนจะต้องร้องอ๋อว่า เศรษฐกิจดิจิทัล… มันเป็นอย่างนี้นี่เอง ทั้งนี้เพราะประเมินอานุภาพของเศรษฐกิจดิจิทัลต่ำเกินจนถึงขั้นต้องตะลึง!!!
พ.อ.ดร.เศรษฐพงค์ มะลิสุวรรณ
กรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.)
ประวัติ: http://www.xn--42cf0a8cxa3ai5ple.com/?p=165
www.เศรษฐพงค์.com