ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ คืออะไร หลายท่านอาจนึกถึงตอนสมัครเปิดบัญชีธนาคาร หรือสมัครเปิดซิมใช้บริการแล้วจะมีให้ปากกาเซ็นลงแท็บเล็ตหรือเซ็นหน้าจอคอมพิวเตอร์ ถือว่าเป็น ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ รึเปล่า นั่นก็ใช่ แต่ความจริงแล้วมันมากกว่านั้น สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) ในฐานะหน่วยงานหลักในการพัฒนา ส่งเสริม และสนับสนุนการทำธุรกรรมออนไลน์ของประเทศ ได้จัดทำ “ข้อเสนอแนะมาตรฐานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่จำเป็นต่อธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ ว่าด้วยแนวทางการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ เลขที่ ขมธอ. 23-2563” ซึ่งได้ประกาศใช้อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม 2563 ที่ผ่านมา เพื่อเป็นแนวทางและมาตรฐานให้กับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ในการเลือกใช้วิธีการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ให้เหมาะสมและลดความเสี่ยงในการทำธุรกรรมออนไลน์ มีเคสตัวอย่างที่บางครั้งอาจไม่รู้แต่มันมีผลทางกฎหมายด้วยในต่างประเทศ ดังนี้
อีเมล ถือว่าเป็นลายมือชื่อหรือไม่ ?
การพิมพ์ชื่อใน Email ไม่ว่าจะเป็นชื่อและนามสกุล ชื่อ ชื่อย่อ หรือชื่อเล่น ต่อท้ายข้อความของ EMail ถือเป็นการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ แม้คุณสร้างลายเซ็นบน Gmail ปรากฎท้ายจดหมาย แบบพิมพ์ตัวอักษรก็ตาม หากมีชื่อคุณต่อท้าย ถือว่าเป็นการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ แล้วจ้า
การคลิก “I accept” เป็นลายมือชื่อหรือไม่? จากหน้านี้
เมื่อมีการกู้ยืมเงินออนไลน์ ผู้กู้ต้องสร้างบัญชีออนไลน์ กรอกข้อมูลรวมถึงชื่อ และสร้าง password
📍 จากนั้นมีข้อความข้อกำหนดหรือเงื่อนไขการกู้เงินปรากฏ ให้ผู้กู้รับทราบและยอมรับเงื่อนไข
📍 เมื่อผู้กู้ยอมรับ จะปรากฏสัญญากู้ที่เป็นทางการและชื่อของผู้กู้ในสัญญา เพื่อให้ผู้กู้ได้อ่านรายละเอียด
📍 ต่อจากนั้น ผู้กู้จึงคลิก “I Accept” และจะได้รับสัญญาที่ตกลงแล้วในรูปแบบไฟล์ PDF ซึ่งไม่สามารถทำการแก้ไขข้อความได้
📍 ศาลตัดสินว่า คำว่า “I” ถือว่าเป็นเครื่องหมายชัดแจ้งที่ผู้กู้ได้ใช้เครื่องหมายนั้นในการแสดงเจตนารับรองและตกลงผูกพันตนเองกับข้อสัญญา
.
ดังนั้น การคลิก “I Accept” ถือเป็นการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ เช่นกัน
สรุป ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ คืออะไร ?
ตามนิยามของกฎหมายว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์และข้อเสนอแนะมาตรฐานนี้ หมายถึง อักษร อักขระ ตัวเลข เสียง หรือสัญลักษณ์อื่นใดที่สร้างขึ้นให้อยู่ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งนำมาใช้ประกอบกับข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อแสดงความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลกับข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อระบุตัวบุคคลผู้เป็นเจ้าของลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์นั้น และเพื่อแสดงว่าบุคคลดังกล่าวยอมรับข้อความในข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์นั้น
แนวทางการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ตามข้อเสนอแนะมาตรฐานนี้ มีเนื้อหาครอบคลุม ภาพรวมของลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ ที่หัวใจสำคัญของการลงลายมือชื่อ คือ การทำให้เกิดหลักฐานที่สามารถระบุตัวเจ้าของลายมือชื่อและแสดงเจตนาของเจ้าของลายมือชื่อเกี่ยวกับข้อความที่ตนได้ลงลายมือชื่อนั้น ๆ ในการทำธุรกรรมทางออนไลน์ เช่น การอนุมัติ เห็นชอบ หรือยอมรับข้อความ การรับรองหรือยืนยันความถูกต้อง การตอบแจ้งการเข้าถึงหรือการรับข้อความ และการเป็นพยานให้กับการลงลายชื่อของผู้อื่น
นอกจากนี้ ยังระบุถึงประเภทของลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ ที่แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ทั่วไป ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ที่เชื่อถือได้ และลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ที่เชื่อถือได้ซึ่งใช้ใบรับรองที่ออกโดยผู้ให้บริการออกใบรับรองหรือ CA ซึ่งลายมือชื่อแต่ละประเภทจะมีระดับความน่าเชื่อถือที่แตกต่างกัน พร้อมทั้งยังได้อธิบายถึงองค์ประกอบที่เป็นปัจจัยสำคัญของลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ทุกประเภท ได้แก่ องค์ประกอบในเรื่องการพิสูจน์และยืนยันตัวตน เจตนาในการลงลายมือชื่อ และการรักษาความครบถ้วนของข้อมูล ทั้งยังแนะนำการเลือกใช้ลายมือชื่อในแต่ละประเภทให้มีความน่าเชื่อถือ เหมาะสม รวมถึงข้อคำนึงในการวิเคราะห์และบรรเทาความเสี่ยงจากภัยคุกคามหรือเหตุการณ์ที่ลายมือชื่อจะไม่เป็นที่ยอมรับ
ทั้งนี้รายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับ ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ สามารถอ่านได้ที่เว็บไซต์ สพธอ. ทางอ้างอิงด้านล่าง ดังนั้นเวลาเจออะไรเกี่ยวกับข้อตกลง สัญญา หรือการลงชื่อต้องระวังด้วยนะ
อ้างอิง สพธอ.
cover สพธอ.