โดรนคืออะไร โดรน / UAV ในความเข้าใจหลาย ๆ คน หมายถึงเครื่องบินอัตโนมัติหรือที่ถูก บังคับโดยบุคคลที่อยู่ภาคพื้น ซึ่งปัจจุบันกลับเป็นเทคโนโลยีที่เข้ามามีอิทธิพลต่อชีวิตประจำวันของมนุษย์อย่างรวดเร็ว และแพร่หลายในประเทศไทย โดรนถือว่าเป็นอากาศยานชนิดหนึ่ง และได้รับคำจำกัดความตามประกาศกระทรวงคมนาคม พ.ศ.2558 เรื่อง หลักเกณฑ์การขออนุญาต และเงื่อนไขในการบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน ประเภทอากาศยานที่ควบคุมการบินจากภายนอกว่า “อากาศยานที่ควบคุมโดยผู้ควบคุมการบินอยู่ภายนอกอากาศยานและใช้ระบบควบคุมอากาศยาน” โดยไม่รวมเครื่องบินเล็กที่ใช้เป็นเครื่องเล่นตามกฎกระทรวงกำหนดวัตถุซึ่งไม่เป็นอากาศยาน พ.ศ.2558
โดรนคืออะไร ?
Source: CriminalJusticeDegreeHub.com
การมาของโดรน ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ และไม่ใช่ของเล่น?
เพราะโดรนในยุคแรกๆ มีวัตถุประสงค์เพื่อใช้ในกิจการด้านการทหารเป็นหลัก ซึ่งสามารถสั่งโจมตี ปล่อยอาวุธ และด้วยคุณสมบัติโดดเด่นที่สามารถทำงานแทนมนุษย์ด้วยต้นทุนที่ต่ำในหลากหลายด้าน โดยเฉพาะการบินสำรวจพื้นที่และเก็บข้อมูล อีกทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงต่อชีวิตและทรัพย์สิน ทำให้โดรนกลายเป็นหนึ่งในเทคโนโลยีสำคัญที่ได้รับการพัฒนาอย่างรวดเร็ว
และไม่ได้จำกัดแค่ด้านความมั่นคงเท่านั้น แต่ในยุคปัจจุบัน “โดรน” มีบทบาทต่อทุกภาคส่วนมากขึ้น และมีการนำโดรนไปใช้ประโยชน์ต่าง ๆ มากมาย เช่น การถ่ายภาพ การสำรวจ การขนส่ง การเกษตร ด้านโปรดักชั่น และสนับสนุนภารกิจด้านการบรรเทาสาธารณภัย เป็นต้น และมีแนวโน้มการพัฒนาอย่างรวดเร็วในอนาคต ด้วยเทคโนโลยีที่เพิ่มขึ้น และราคาที่ถูกลง ทำให้หลายฝ่ายคาดการณ์ว่าในอนาคตทุกคนจะมีโดรนไว้ใช้งานในชีวิตประจำวัน
แต่หากใช้โดรนในทางที่ผิด ก็อาจส่งผลเสียตั้งแต่ระดับเล็กจนถึงระดับมหาศาลได้เช่นกัน ซึ่งเห็นได้จากอุบัติเหตุโดรนชนเครื่องบิน ซึ่งตอนนี้พบว่ามีจำนวนเพิ่มมากขึ้นแล้ว ทำให้ตัวเครื่องบินได้รับความเสียหายจากการชนโดรน และทำให้การบินต้องล่าช้าออกไป เสียค่าใช้จ่ายซ่อมบำรุงราคาแพง และที่สำคัญ หากชนแล้วได้รับความเสียหาย อาจเป็นอันตรายต่อนักบิน ผู้โดยสารบนเครื่องบินหลายสิบหลายร้อยชีวิต และผู้ที่อยู่บริเวณด้านล่างด้วย
อีกส่วนหนึ่งโดรนที่ใช้การเกษตรซึ่งใช้สารเคมีมาโรยตามพื้นที่เกษตร มันก็สามารถเปลี่ยนเป็นอาวุธฉีดสารอันตรายใส่ผู้อื่นได้เช่นกันและอาจอันตรายถึงชีวิตได้ ทำให้ในไทยตอนนี้ยังไม่เปิดลงทะเบียนโดรนสำหรับการเกษตร หากจะใช้โดรนเพื่อใช้ทำเกษตร ก็ต้องส่งข้อมูลโดรน พร้อมแจ้งความประสงการใช้งานเกษตรที่ สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย แล้วรอคำตอบว่าจะได้ใช้โดรนทำเกษตรได้หรือไม่
ดังนั้นการใช้โดรนในการบินต่างๆนี้ไม่ใช่การบินเล่นๆอีกต่อไป ขณะเดียวกันผู้บังคับโดรน ก็จะไม่ถูกเรียกว่านักเล่นโดรนอีก แต่ถือว่าเป็นนักบินโดรน ซึ่งต้องทราบข้อมูลเกี่ยวกับกฎการบินด้วย เพื่อไม่ให้เป็นอันตรายต่อนักบินบนเครื่องบิน และไม่ให้บินล้ำเป็นภัยต่อความมั่นคงทางอากาศ ที่ทางกองทัพฯ จะจัดการโดรนด้วยการใช้อุปกรณ์ Anti Drone
เพื่อเป็นการป้องกันการใช้โดรนในทางที่ผิด คอยกำกับดูแลการบินต่างๆในประเทศ และสามารถค้นหาโดรนได้ว่าใครเป็นเจ้าของ ทาง สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย และ กสทช. จึงบังคับให้ผู้มีโดรน และ ผู้บังคับโดรนต้องขึ้นทะเบียนโดรนไว้ หลังมีประกาศที่เกี่ยวข้องกับโดรน ถึง 7 ฉบับด้วยกัน คือ
๑. ประกาศกระทรวงคมนาคม เรื่อง หลักเกณฑ์การขออนุญาตและเงื่อนไขในการบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินประเภทอากาศยานที่ควบคุมการบินจากภายนอกพ.ศ. ๒๕๕๘
๒. ประกาศสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย เรื่องแนวทางในการพิจารณาอนุญาตให้อากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน ประเภทอากาศยานที่ควบคุมการบินจากภายนอกทำการบินในระยะเก้ากิโลเมตร (ห้าไมล์ทะเล) จากสนามบินหรือที่ขึ้นลงชั่วคราว พ.ศ.๒๕๖๑
๓. คำสั่งคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ เรื่อง การขึ้นทะเบียนเครื่องวิทยุคมนาคมที่ใช้ในอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน ประเภทอากาศยานที่ควบคุมการบินจากภายนอก (Drone)
๔. ประกาศคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ เรื่อง หลักเกณฑ์และเงื่อนไขการอนุญาตให้ใช้คลื่นความถี่สำหรับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินสำหรับใช้งานเป็นการทั่วไป (พ.ศ.2561)
๕. พระราชบัญญัติว่าด้วยการปฏิบัติต่ออากาศยานที่กระทำผิดกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๕๓
๖. พระราชบัญญัติคุ้มครองความลับในราชการ พ.ศ. ๒๔๘๓
๗. พระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายอาญา พ.ศ.๒๔๙๙ มาตรา ๑๓๕/๑, ๒๒๙, ๒๓๒, ๓๖๒
โดยผู้ที่จะใช้โดรนในการทำการบิน ต้องขึ้นทะเบียนโดรนเกี่ยวกับการใช้คลื่นความถี่ ที่สำนักงาน กสทช.
และขึ้นทะเบียนผู้บังคับโดรน (นักบินโดรน) ที่สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย CAAT ซึ่งตอนนี้ได้เปิดเว็บไซต์ลงทะเบียนทางออนไลน์ได้แล้ว อย่างไรก็ตามก็ต้องมีหลักฐานสำคัญให้ครบและต้องมีประกันโดรนด้วย
และนอกเหนือจากกฎหมายแล้ว สิ่งสำคัญพื้นฐานที่ผู้ใช้โดรนควรศึกษาก่อนก็คือ ความรู้ต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการบิน เพราะหากเราถือว่าโดรนคืออากาศยานประเภทหนึ่ง นั่นก็หมายความได้ว่าผู้ใช้โดรน ก็คือ “นักบิน” โดรน นั่นเอง ไม่ใช่นักเล่นโดรน และโดรนก็ไม่ใช่ของเล่นอีกต่อไป
อ่านเพิ่มเติมได้ที่บทความ รวมคำถามคาใจยอดฮิต เรื่องการขึ้นทะเบียนโดรน และ CAAT เพิ่มช่องทางขึ้นทะเบียนผู้บังคับโดรน ผ่านทางเว็บไซต์
ข้อมูลจากงาน DRONE FORUM 2018 โดยกองทัพอากาศ