หลังจากที่ทางคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ หรือ กสทช. ได้ประกาศใช้ร่างหลักเกณฑ์การเผยแพร่กิจการโทรทัศน์ที่ให้บริการเป็นการทั่วไป หรือเรียกเป็นภาษาอังกฤษทับศัพท์ว่า Must Carry (มัส แครี่) ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 25 กรกฏาคมที่ผ่านมา โดยกำหนดให้ฟรีทีวีทั้ง 6 ช่องในระบบอนาล็อก ต้องเผยแพร่รายการตามผังรายการปกติได้ในทุกช่องทาง ทุกแพล็ตฟอร์ม เพื่อให้คนไทยทุกคนสามารถรับชมได้โดยเท่าเทียมกัน และประกันการรับชมฟรีทีวีโดยไม่มีค่าใช้จ่าย ทุกคนเข้าถึงได้ แต่เหตุใด เมื่อถึงเวลาที่มหกรรมกีฬาโอลิมปิกเริ่มต้นขึ้น บางคนจึงไม่ยังสามารถรับชมได้ ทั้งๆที่การประกาศฯ ได้ป้องกันปัญหาจอดำไว้แล้ว
กสทช. ยอมรับว่า ปัญหาจอดำเมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา ทำให้การประกาศ มัส แครี่ เกิดขึ้น เพื่อปกป้องสิทธิการเข้าถึงฟรีทีวีของคนไทยทุกคน ที่ควรจะได้ชมรายการช่องฟรีทีวีตามสิทธิขั้นพื้นฐาน โดยข้อกำหนดของประกาศ Must Carry นั้น ระบุไว้ว่า ผู้ให้บริการโทรทัศน์แบบบอกรับสมาชิกที่มีโครงข่ายของตัวเอง เช่น ผู้ให้บริการเคเบิลทีวี และ ผู้ให้บริการผ่านดาวเทียม จะต้อง Carry หรือนำพา เผยแพร่สัญญาณของฟรีทีวีให้กับผู้ชมโดยไม่มีการปิดกั้น หรือเปลี่ยนแปลงเนื้อหาส่วนหนึ่งส่วนใด และยังบังคับให้ฟรีทีวีต้องเผยแพร่บริการเนื้อหาเดียวกัน ในทุกช่องทาง โดยไม่เลือกปฏิบัติ และไม่มีการเรียกค่าเก็บลิขสิทธิ์ ส่วนค่าบริการรายเดือนที่ผู้ชมต้องจ่ายนั้นเป็นหน้าที่ของการชำระค่าบริการแบบบอกรับสมาชิกอยู่แล้ว
การบังคับใช้กฏ Must Carry
Must Carry มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 25 ก.ค.2555 โดยเป็นประกาศการรับรองสิทธิ์พื้นฐานในการเข้าถึงของประชาชน ซึ่งการส่งสัญญาณของผู้ประกอบกิจการฟรีทีวีจะต้องเป็นไปตามกรอบของลิขสิทธิ์ที่ได้รับคือ จะต้องรับชมได้เฉพาะในพื้นที่ประเทศไทย ทำให้การส่งสัญญาณฟรีทีวีจำเป็นต้องมีการเข้ารหัสเพื่อกล่องรับสัญญาณให้รับสัญญาณได้เฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น และกำหนดให้ ฟรีทีวี 6 ช่อง ในปัจจุบันต้องแพร่ภาพได้ในทุกช่องทาง หรือ แพลตฟอร์มการรับชมทีวีของครัวเรือนไทยในปัจจุบัน คือทีวีภาคพื้นดิน เคเบิลทีวี และจานรับสัญญาณดาวเทียม โดยห้ามฟรีทีวี อยู่ในสภาพจอดำ เนื่องจากเป็นสื่อสาธารณะที่ประชาชนทุกคนมีสิทธิได้รับชมตามสิทธิที่ระบุไว้ในรัฐธรรมนูญ
ในเมื่อมีประกาศ Must-Carry ซึ่งมีผลใช้บังคับก่อนพิธีเปิดกีฬาโอลิมปิกเพียง 2 วัน ปัญหาจอดำที่เคยเจอในบอลยูโร ก็น่าจะหมดไป แต่ทำไม บางคนยังเจอปัญหาจอดำอยู่ล่ะ?
ใครบ้างที่ได้รับผลกระทบ
ผู้ชมฟรีทีวีที่ใช้เสาอากาศแบบหนวดกุ้งหรือก้างปลาในการรับชม จะไม่พบปัญหาจอดำ เพราะเป็นการรับสัญญาณแบบอนาล็อกอยู่แล้ว แต่สำหรับผู้ที่ใช้กล่องรับสัญญาณ ทั้งแบบบอกรับสมาชิกเป็นรายเดือน หรือกล่องแบบขายขาด (จ่ายครั้งเดียว) และจานดาวเทียม อาจพบปัญหาจอดำ แต่ปัญหานี้ แก้ไขได้โดยการติดต่อผู้ให้บริการกล่อง หรือจานรับสัญญาณดาวเทียมนั้นๆ จากข้อมูลของผู้ให้บริการ จานดาวเทียมยี่ห้อ PSI นั้นพบปัญหาจอดำเนื่องจากกล่องรับสัญญาณแบบเก่าซึ่งไม่สามารถถอดรหัสได้ ทางแก้คือการเปลี่ยนกล่องใหม่ อันนี้เป็นภาระของผู้ให้บริการ
วิธีการแก้ไขเบื้องต้น
ทางกสทช.ได้แนะนำผู้ชมที่ไม่สามารถรับชมรายการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก 2012 ได้ อันดับแรกให้ติดต่อผู้ให้บริการกล่องรับสัญญาณหรือจานดาวเทียม เพื่อขอคำแนะนำในการแก้ไขปัญหาเบื้องต้น โดยปัญหาจอดำที่เกิดขึ้นนั้น เกิดขึ้นเฉพาะผู้ที่ใช้กล่องรับสัญญาณและจานดาวเทียม ส่วนสาเหตุที่ไม่สามารถรับชมได้ อาจเกิดขึ้นได้จาก กล่องรับสัญญาณที่ใช้อยู่เป็นรุ่นเก่ามาก ซึ่งทำให้ไม่สามารถถอดรหัสได้ ทางแก้คือการเปลี่ยนกล่องหรือตามดุลยพินิจและเงื่อนไขของผู้ให้บริการ และแนะนำวิธีแก้ไขปัญหา ซึ่งผู้ชมสามารถทำเองได้เองง่ายๆ เพื่อแก้ไขเบื้องต้นหากพบจอดำ โดยให้ผู้ใช้ทำการปิดกล่องรับสัญญาณ แล้วเปิดขึ้นใหม่เพื่อเป็นการตั้งค่ารับสัญญาณ (แนะนำให้ถอดปลั๊กแล้วเสียบใหม่ดีกว่าการปิดและเปิด เนื่องจากการปิดเครื่องยังมีไฟเลี้ยงอยู่ในระบบ) หรือกล่องบางรุ่นอาจใช้วิธีกดปุ่มรับสัญญาณค้างไว้เพื่อทำการเชื่อมต่อสัญญาณใหม่ ก่อนติดต่อผู้ให้บริการ จดยี่ห้อและเลขรุ่นไว้เพื่อขอคำแนะนำจากผู้ให้บริการ
วิธีแก้ไขโดยการปรับแต่งเครื่องรับ PSI, วิธีแก้ไขจาน PSI จาก Pantip.com โดยผู้ที่ใช้จานดาวเทียม PSI เมื่ออัพเดตแล้วจะสามารถรับชมผ่านช่อง 193 ส่วนกล่อง GMMZ สามารถรับชมได้ทางช่อง 401 – 405 สำหรับผู้ใช้จานรับสัญญาณระบบ C-Band โดยเรียงลำดับช่องตามสถานีทีวีพูล 3, 5, 7, 9, และ NBT วิธีแก้ไขด้วยตนเอง ผู้ชมกล่อง GMMz จะต้องปิด แล้วเปิดกล่องรับสัญญาณใหม่เพื่อรับการอัพเดตผ่าน OTA ซึ่งช่องที่เพิ่มเข้ามานี้จะสามารถรับชมได้เฉพาะช่วงของการถ่ายทอดสดตามโปรแกรมของทีวีพูลเท่านั้น ส่วนผู้ที่ใช้จานรับสัญญาณระบบ KU-Band สามารถรับชมได้ตามปกติ
จากกฎ Must Carry ที่ทางกสทช.ได้ประกาศ ทำให้ผู้ชมทุกคนเข้าใจตรงกันว่า ปัญหาจอดำรอบโอลิมปิกนี้ ไม่ได้เกิดจากการปิดกั้นสัญญาณของกล่องรับสัญญาณใดๆ หรือแม้แต่ช่องฟรีทีวีเองก็ไม่ได้มีการปิดกั้น หากแต่เป็นปัญหาด้านเทคนิคซึ่งเกิดจากการเข้ารหัสของกล่องรับสัญญาณเท่านั้น และผู้ให้บริการเองก็ได้มีการประชาสัมพันธ์แจ้งข้อมูลให้ผู้ใช้ทราบเพื่อทำการปรับปรุงการเข้ารหัสบนกล่องรับสัญญาณต่อไป